کانی ها

کانی ها از منابع طبیعی موجود در پوسته‌ی زمین هستند و مواد سازنده‌ی سنگ ها را تشکیل می‌دهند و ساختمان بلوری دارند مانند دانه های نمک که با آرایش خاصی کنار هم قرار دارند. بعضی از آن ها مانند کوارتز و الماس شفاف و درخشانند در حالی که بسیاری دیگر مانند سنگ و خاک به نظر می رسند.

بیشتر آن ها از ترکیب دو یا چند عنصر تشکیل شده‌اند و خیلی از آن ها فلزی‌اند. البته بعضی از فلزاتی که در ترکیب آن ها یافت می‌شوند بدون آن که با مواد دیگر ترکیب شده باشند،به صورت آزاد هم در طبیعت وجود دارند.طلا، نقره،مس و قلع از جمله فلزاتی هستند که به صورت خالص در طبیعت یافت می شوند.

چگونه‌گی تشکیل

بعضی از این مواد از سرد شدن مواد مذاب درون زمین به وجود می‌آیند.وقتی سنگ های مذاب به سطح زمین راه پیدا می کنند،پس از سرد شدن تشکیل بلور هایی را می‌دهند.این نوع به نام کانی های اولیه معروف‌اند.فلدسپات و کوارتز از این نوع‌اند،انواع دیگری از کانی ها وجود دارند که در اثر تغیراتی که در سنگ ها به وجود می آید شکل می‌گیرند که در این موارد می‌توان به تاثیر عواملی چون دما،فشار و هوازدگی اشاره کرد.این گروه از این مواد ها به نام کانی های ثانویه معروف‌اند.کاﺋولینیت از جمله کانی های ثانویه است در خاک چینی یافت می شود

موارد استفاده

کانی ها موارد استفاده‌ی فراوانی دارند.بیشتر آن ها دارای فلز و مواد گوناگونی هستند که در ساخت بسیاری از چیزها به کار می‌روند.سنگ هایی که دارای کانی های با ارزشند کان‌سنگ یا سنگ معدن فلز نامیده می‌شوند.مثلا فلز آلمینیوم از سنگ معدن بوکسیت استخراج می شود.

کاربرد کانی ها

کانی ها در علوم مختلفی کاربرد دارند. تقریبا همه‌ی چیزهایی که در اطراف ما وجود دارند از این جنس یا موادی هستند که از آن ها به دست می‌آیند.ساخت پیشرفته ترین قطعه های مورد استفاده در تجهیزات الکترونیکی،خودروها،هواپیماها و ساختمان ها بدون وجود آن ها امکان‌پذیر نخواهد بود

کاربرد در ساختمان

بیشتر ساختمان ها دارای اسکلت فلزی‌اند فولاد از آهن تهیه می شود.اهن نیز فلزی است که از سنگ معدن هماتیت (اکسید آهن) به‌دست می‌آید.کف ساختمان ها از ماده ای به نام بتون ساخته می‌شود که ماده‌ی اصلی آن سنگ آهک است.سنگ اهک از کانیهایی به نام کلسیت و دولومیت تشکیل شده است.آب مصرفی ساختمان نیز درون لوله های فلزی جریان دارد.بعضی از این لوله ها مسی هستند.مس از نوعی کانی به نام کوپریت به دست می‌آید. شیشه‌ی پنجره ها هم از کانی های سیلیس دار ساخته شده است.

کاربرد در مراسم آتش بازی

کانی ها مواد سازنده ی ترقه ها و فشفشه هایی هستند که در مراسم آتش‌بازی با صدای بلند منفجر می‌شوند و جلوه‌ای رنگین و زیبا دارند مثلاً پودر المینیوم نور خیره کننده‌ای دارد و با صدای بلند منفجر می‌شود براده های آهن جرقه های طلایی رنگ به وجود می‌آورند.مس،باریم،سدیم و استرونتیوم نیز در اثر حرارت به ترتیب نو خیره کننده‌ی آبی،سبز،زردو قرمز ایجاد می‌کنند.